Afgelopen week kwam ik een tweet tegen die stelde dat eigenaarschap bij teams van leraren kan bijdragen aan verlaging van de werkdruk. Deze visie komt overeen met mijn visie op onderwijslogistiek. Retweeted. Waarop heel snel de vraag volgde hoe ik dat concreet zag.
VO versus HO
Ik had mij bij mijn retweet niet gerealiseerd dat de boodschap hoogstwaarschijnlijk het VO betreft. Zo direct was het toepasbaar in mijn eigen leefwereld van het Hoger Onderwijs. Ik kon de bron van deze tweet niet vinden. Daarom dit blog als antwoord aan Bart van Kuik vanuit mijn eigen werkveld, HO en onderwijslogistiek.
Efficiency
In het HO kan vaak efficienter gewerkt worden. Dit is noodzakelijk, al was het alleen maar om voldoende middelen voor het "echte" onderwijs vrij te maken. Meestal wordt er dan gekeken naar het stroomlijnen van onderwijslogistieke bedrijfsprocessen. Kan het cijferproces niet beter? Kunnen docenten niet zelf de cijfers invoeren? Kan de roosterplanning niet strakker? Moeten de gegevens niet beter en tijdiger worden aangeleverd? BSA-procedure, moet toch niet zo ingewikkeld zijn? Dat OER-proces, moet dat echt zo lang duren? Er staan wel veel ruimtes op bepaalde uren leeg. Kan dat niet anders?
De verbeterpraktijk
In de praktijk zie ik dat bijna alle instellingen op bovengenoemde terreinen verbeteracties hebben. Vaak echter met kortstondig en/of beperkt resultaat. Wat je bijna altijd ziet is dat processen verbeterd worden vanuit de facilitaire, ondersteunende organisatie. Logisch want zij hebben soms een bezuinigingsopdracht, moeten vaak de rommel opruimen als processen niet goed lopen en hebben ook van nature, vanuit hun "blauwe" gedachtengoed, meer kennis van processen. In het onderwijslogistieke model gezien starten deze acties dan ook vanuit het blauwe terrein.
Wanneer Blauw het initiatief neemt en vervolgens de overhand krijgt over de rode en groene wereld in het model, gaat het fout. In de blauwe wereld is het dan goed geregeld, maar door onvoldoende besef wat er leeft in onderwijsteams ontstaat daar meer werk.
In die rode en groene wereld werken de docenten. Zij leven niet in een blauwe wereld van strakke processen. Onderwijs, de student, creativiteit, inventiviteit, enthousiasme staan voorop. Het is een andere cultuur. Zonder voldoende draagvlak in onderwijsteams zijn verbeteringen dan ook gedoemd te mislukken.
Onderwijsteams
Onderwijsteams hebben een bredere verantwoordelijkheid dan alleen lesgeven. Het start bij onderwijsontwikkeling. Bij taakvolwassen docententeams hoort daar een goede balans bij tussen studeerbaarheid, doceerbaarheid, organiseerbaarheid en betaalbaarheid.Onderwijsontwikkelteams krijgen altijd heldere en haalbare kaders mee op deze terreinen. Onderwijsontwikkeling door docenten is ook het startpunt van efficiente processen. Zo ontstaat er draagvlak en hoeft er vanuit het blauwe ondersteunende terrein minder bijgestuurd te worden. En ja, zo ontstaat er ook minder werkdruk voor alle partijen.
(Zie ook blz. 25 - 26 in de brochure Beter communiceren door gemeenschappelijke taal.)
Ideale wereld.
In de ideale onderwijslogistieke wereld werken de rode, blauwe en groene wereld intensief samen. De kern is de leefwereld en niet de systeemwereld. (Daarover later meer.) Alleen dan kan er sprake zijn van een goed resultaat dat beklijft. Dan is er meer kwaliteit en efficiency.
Het lijkt ingewikkelder met al die partijen aan tafel. Het levert echter ook veel meer op.
Antwoord aan Bart van Kuik
Geen kort twitter-antwoord. Daar leent dit onderwerp zich niet voor. Ook bovenstaande is soms kort door de bocht en kent vele nuanceringen. Maar in concreto zie ik hier de mogelijkheden om werkdruk te verminderen, niet alleen bij docenten maar ook in de ondersteuning daarvan.
Zes andere berichten uit mijn blog:
VO versus HO
Ik had mij bij mijn retweet niet gerealiseerd dat de boodschap hoogstwaarschijnlijk het VO betreft. Zo direct was het toepasbaar in mijn eigen leefwereld van het Hoger Onderwijs. Ik kon de bron van deze tweet niet vinden. Daarom dit blog als antwoord aan Bart van Kuik vanuit mijn eigen werkveld, HO en onderwijslogistiek.
Efficiency
In het HO kan vaak efficienter gewerkt worden. Dit is noodzakelijk, al was het alleen maar om voldoende middelen voor het "echte" onderwijs vrij te maken. Meestal wordt er dan gekeken naar het stroomlijnen van onderwijslogistieke bedrijfsprocessen. Kan het cijferproces niet beter? Kunnen docenten niet zelf de cijfers invoeren? Kan de roosterplanning niet strakker? Moeten de gegevens niet beter en tijdiger worden aangeleverd? BSA-procedure, moet toch niet zo ingewikkeld zijn? Dat OER-proces, moet dat echt zo lang duren? Er staan wel veel ruimtes op bepaalde uren leeg. Kan dat niet anders?
De verbeterpraktijk
In de praktijk zie ik dat bijna alle instellingen op bovengenoemde terreinen verbeteracties hebben. Vaak echter met kortstondig en/of beperkt resultaat. Wat je bijna altijd ziet is dat processen verbeterd worden vanuit de facilitaire, ondersteunende organisatie. Logisch want zij hebben soms een bezuinigingsopdracht, moeten vaak de rommel opruimen als processen niet goed lopen en hebben ook van nature, vanuit hun "blauwe" gedachtengoed, meer kennis van processen. In het onderwijslogistieke model gezien starten deze acties dan ook vanuit het blauwe terrein.
Wanneer Blauw het initiatief neemt en vervolgens de overhand krijgt over de rode en groene wereld in het model, gaat het fout. In de blauwe wereld is het dan goed geregeld, maar door onvoldoende besef wat er leeft in onderwijsteams ontstaat daar meer werk.
In die rode en groene wereld werken de docenten. Zij leven niet in een blauwe wereld van strakke processen. Onderwijs, de student, creativiteit, inventiviteit, enthousiasme staan voorop. Het is een andere cultuur. Zonder voldoende draagvlak in onderwijsteams zijn verbeteringen dan ook gedoemd te mislukken.
Onderwijsteams
Onderwijsteams hebben een bredere verantwoordelijkheid dan alleen lesgeven. Het start bij onderwijsontwikkeling. Bij taakvolwassen docententeams hoort daar een goede balans bij tussen studeerbaarheid, doceerbaarheid, organiseerbaarheid en betaalbaarheid.Onderwijsontwikkelteams krijgen altijd heldere en haalbare kaders mee op deze terreinen. Onderwijsontwikkeling door docenten is ook het startpunt van efficiente processen. Zo ontstaat er draagvlak en hoeft er vanuit het blauwe ondersteunende terrein minder bijgestuurd te worden. En ja, zo ontstaat er ook minder werkdruk voor alle partijen.
(Zie ook blz. 25 - 26 in de brochure Beter communiceren door gemeenschappelijke taal.)
Ideale wereld.
In de ideale onderwijslogistieke wereld werken de rode, blauwe en groene wereld intensief samen. De kern is de leefwereld en niet de systeemwereld. (Daarover later meer.) Alleen dan kan er sprake zijn van een goed resultaat dat beklijft. Dan is er meer kwaliteit en efficiency.
Het lijkt ingewikkelder met al die partijen aan tafel. Het levert echter ook veel meer op.
Antwoord aan Bart van Kuik
Geen kort twitter-antwoord. Daar leent dit onderwerp zich niet voor. Ook bovenstaande is soms kort door de bocht en kent vele nuanceringen. Maar in concreto zie ik hier de mogelijkheden om werkdruk te verminderen, niet alleen bij docenten maar ook in de ondersteuning daarvan.
Zes andere berichten uit mijn blog:
- Onnodig: een ontevreden student
- Roosters en het onderwijslogistiekmodel
- Roosterstress en het onderwijslogistiekmodel
- Onderzoek roosterproces uit de oude doos?
- Beeldvorming en werkelijkheid bij onderwijslogistiek
- Opvallende overeenkomsten tussen onderwijslogistiek en het plukken van criminelen.
